Al vijftig jaar is Ruud Warnaar gepassioneerd door radio. Toen hij enkele jaren geleden de Raspberry Pi ontdekte, werd hij ook daarvan een grote fan. Het blijkt een combinatie met vele toepassingen…

Ruud Warnaar (roepletters: PA3RW) is al vanaf het begin fan van MagPi en we hadden al even contact met hem. Toen het duidelijk werd dat we in dit nummer over amateurradio zouden schrijven, wisten we dan ook onmiddellijk dat we Ruud moesten interviewen. Hij is actief binnen de VERON (Vereniging voor Experimenteel Radio Onderzoek in Nederland) en schrijft in het magazine Electron van deze vereniging ook over de Raspberry Pi.

Hoe ben je als radiozendamateur begonnen?

Dat begon op 7-jarige leeftijd, toen ik van mijn opa een buizenradio kreeg omdat hij een transistorradio gekocht had. Ik zette die buizenradio op mijn slaapkamer en vond het onmiddellijk heel boeiend: ik hoorde vreemde talen en pieptoontjes die morsecode bleken te zijn.
Toen ik 16 werd, had ik een computer bij elkaar gespaard. En dan ben ik op de computer morseseinen beginnen te decoderen. En zo voegde ik amateurradio en informatica samen. Dat doe ik nu nog steeds, alleen gaat het nu allemaal wat beter en gemakkelijker.

Ben je zo ook bij de Raspberry Pi uitgekomen?

Ik heb de Raspberry Pi eigenlijk om een andere reden ontdekt, toen Model 3 uit was. Ik zat toen vaak in Duitsland en wilde toen wel eens via internet naar de Nederlandse televisie kijken, maar dat ging niet door geoblocking. Een neefje gaf me toen de tip om een vpn-server op een Raspberry Pi te installeren en dan vanuit Duitsland met mijn iPad via de vpn van de Pi thuis televisie te kijken.
Ondertussen is de hobby wat uit de hand gelopen: ik heb thuis 13 Raspberry Pi’s draaien. Onder andere een vpn-server, ftp-server, Pi-hole om advertenties te blokkeren en met de pi-topCEED zelfs een Pi-gebaseerde laptop.

En je gebruikt enkele van die Raspberry Pi’s ook voor amateurradio?

Dat klopt. Zo gebruik ik Fldigi (www.w1hkj.com) voor digitale communicatie met mijn zendapparatuur. Het is een geweldig stukje software dat prachtig draait op een Raspberry Pi. Je kunt er ook beelden van het ISS mee ontvangen met slowscan tv, en beelden van de weersatellieten van NOAA. Dat gaat met een eenvoudige RTL SDR-dongel. Met diezelfde dongel en een antenne van 10 cm kun je de signalen van vliegtuigen in je buurt realtime volgen. En met een Raspberry Pi, een DVMEGA HAT (www.dvmega.nl)) en de software Pi-Star (www.pistar.uk) heb ik een hotspot voor digitale spraak via D-STAR en C4FM gemaakt.
Het coderen en decoderen van veel van die signalen deed ik vroeger al met een ZX Spectrum, en later met Windows. Twaalf jaar geleden ben ik dan overgestapt op macOS en Linux. En nu doe ik het allemaal met een Raspberry Pi.

 
Fldigi geeft je Pi talloze mogelijkheden voor radiocommunicatie.

Wat is voor jou dan het grote voordeel van de Raspberry Pi?

Onder andere dat hij zo klein is. Zo draai ik de software CHIRP (chirp.danplanet.com) op een Pi met 3,2"-aanraakscherm en behuizing. Samen met een powerbank van 10.000 mAh heb ik zo een draagbaar systeem waarmee ik geheugenkanalen van zend- en ontvangstapparatuur kan programmeren. Zo hoef ik alleen dat ene kleine kastje mee te nemen.

Is het ook voor wie geen radiozendamateur is, eenvoudig om hiermee te beginnen?

Om te zenden heb je uiteraard een vergunning nodig, maar signalen ontvangen mag iedereen. Als je daarmee wilt beginnen, dan is de Raspberry Pi daarvoor heel geschikt. Hang je gewoon een RTL SDR-dongel aan je Pi en een antenne, dan kun je al ontzettend leuke dingen doen. Zo’n SDR-dongel werkt in een breed spectrum: dat gaat van de korte golf tot GHz-frequenties. Met dat kleine antennetje dat bij de dongel zit, ontvang je de lage frequenties natuurlijk niet goed; maar met een draad van 20 meter kun je goed de korte golf ontvangen.

En wat wil je nog met de Raspberry Pi doen?

Er bestaat een interessante Linux-distributie met allerlei software voor radiozendamateurs, Skywave Linux. Ik vind het jammer dat die nog niet op de Raspberry Pi draait. Er is nu wel sprake van om het te compileren voor de ARM-architectuur, dus wie weet is het binnenkort mogelijk.
En momenteel ben ik een Pi aan een antennerotor aan het koppelen. Het is de bedoeling dat ik dan maar roepletters dien in te typen en mijn antenne dan automatisch de kant uitdraait van het station wat ik wil horen. Dit werkt al, maar nog niet via een Pi; dat ben ik nog aan het uitzoeken.

Lees meer in MagPi Nr. 9 over toepassingen van de Raspberry Pi voor radioamateurs.

Over VERON

De VERON (Vereniging voor Experimenteel Radio Onderzoek in Nederland) is een vereniging voor iedereen die amateurradiocommunicatie beoefent. “Als je als radiozendamateur met de Raspberry Pi wilt begonnen, neem dan zeker eens contact met ons op”, zegt Ruud Warnaar. “Een hoop mensen kunnen je er mee helpen. We hebben ook een forum waarop ik veel publiceer over het gebruik van de Raspberry Pi voor radiozendamateurs.”