Dipmeters waren ooit onmisbaar voor radioamateurs, maar betaalbare oscilloscopen hebben ze grotendeels verdrongen. Dat is jammer, want voor bepaalde taken blijft de dipmeter het eenvoudigere hulpmiddel. Wie nieuwsgierig is, kan met dit eenvoudige schakelingetje snel zelf een exemplaar bouwen.

Dipmeter-schakeling

Vroeger had een radioamateur altijd een (grid)dipmeter bij de hand in zijn ‘shack’. Nu mensen zich een oscilloscoop kunnen veroorloven, is de arme oude dipmeter minder belangrijk geworden en wordt hij nergens meer gesignaleerd, behalve misschien in Retrotronica. Eigenlijk is dat jammer, want veel ogenschijnlijk complexe taken kunnen met een dipmeter eenvoudig worden uitgevoerd. Iedereen die er (weer) in geïnteresseerd is, kan er snel eentje bouwen met deze zeer eenvoudige maar adequate schakeling.

Diy dip meter project
Diy Dip meter projekt

Een interessante vraag is natuurlijk wat een dipmeter eigenlijk aan boord moet hebben?

 

  • Een visuele indicatie van de dip? Nee, daarvoor hebben we de ’scoop.
  • Een grote frequentieschaal? Niet nodig, daarvoor gebruiken we een frequentiemeter.
  • Een set spoelen? Niet nodig, omdat we het bereik met een jumper kunnen omschakelen (kunnen die spoelen ook niet meer kwijt raken!).
 

Sensorspoel L1 heeft tien windingen; gebruik een AA-batterij als wikkelvorm. Met deze spoel bestrijken we het bereik van 6 MHz tot 30 MHz. Als jumper JP1 niet geplaatst is, gaat de vaste spoel van 10 μH (L2) meespelen. Het frequentiemeetbereik loopt dan van ongeveer 2,5 MHz tot 10 MHz. In plaats van een jumper kan ook een schakelaar worden gebruikt.

Metingen uitvoeren

Om te meten houdt u een resonantiekring dicht bij de sensorspoel. Draai afstemcondensator C1 langzaam heen en weer om de resonantiefrequentie te vinden waarbij de oscillatoramplitude enigszins afneemt. De frequentie kan dan direct van de oscilloscoop worden afgelezen.

Voor uiterst precieze metingen kunt u bovendien uw frequentiemeter (teller) aansluiten op de tweede uitgang.

Opmerking van de redactie: Dit artikel (200199-01) verscheen voor het eerst in Elektor juli/augustus 2020.

Inschrijven
Schrijf u in voor tag alert e-mails over Circuits & Circuit Design!