Onderzoekers van de McMaster University hebben een zelfreinigend oppervlak ontwikkeld waarop zelfs bacteriën en virussen geen houvast hebben. Zo kan de overdracht van antibiotica-resistente en andere gevaarlijke bacteriën in ziekenhuizen en keukens worden voorkomen.

Het begrip ‘zelfreinigend’ is in elk geval in de letterlijke zin nog toekomstmuziek: we moeten onze spullen nog altijd zelf schoonmaken. Maar op bepaalde gebieden is opmerkelijke vooruitgang geboekt: een nieuwe coating voor gebruikelijke transparante kunststoffolie kan ook worden aangebracht op deurklinken, leuningen, infusiestandaards en andere oppervlakken die tot nog toe bacteriën als MRSA of C. difficile als een magneet leken aan te trekken. Die oppervlakken worden zo in de ware zin des woords ‘vuilafstotend’ en voorkomen de verspreiding van infecties.
 
Het nieuwe materiaal is ook ideaal voor de verpakking van levensmiddelen, waar het de overdracht van bacteriën als E. coli, salmonella en listeria van rauw kippenvlees naar andere levensmiddelen zou kunnen voorkomen, zoals beschreven is in een artikel in het vaktijdschrift ACS Nano.
 
Geïnspireerd door het al langer bekende zelfreinigende effect van lotusbladeren is het nieuwe oppervlak gebaseerd op een combinatie van nano-oppervlaktetechniek en chemie. Het oppervlak heeft een structuur van microscopisch kleine plooien die de hechting van externe moleculen verhinderen. Zelfs een druppel water of bloed parelt gewoon af. Hetzelfde geldt voor bacteriën en dergelijke.

 
Video: McMaster University.
 
Het nieuw ontwikkelde materiaal kan op een groot aantal zaken worden aangebracht. Het oppervlak wordt daarbij ook chemisch behandeld om de afstotende eigenschappen nog verder te verbeteren. Het resultaat is een beschermende laag die flexibel en houdbaar is en die goedkoop geproduceerd kan worden. Dit materiaal heeft veel mogelijkheden, omdat er wereldwijd grote behoefte bestaat aan antibacteriële oppervlakken – van ziekenhuiznen via supermarkten tot het eigen huishouden. Omdat antibiotica-resistentie steeds vaker voorkomt, wordt het ook steeds belangrijker om infecties bij voorbaat te voorkomen. Omdat de coating ook op mobiele apparatuur en plastic zakken en tassen kan worden aangebracht, bestaat er een groot marktpotentieel.

De onderzoekers hebben het materiaal getest met twee van de gevaarlijkste antibiotica-resistente bacteriën: MRSA en Pseudomonas. Ingenieurs van het onderzoeksteam hebben de effectiviteit met een elektronenmicroscoop gecontroleerd. Zo kon worden aangetoond dat via het nieuwe oppervlak vrijwel geen bacteriën overgedragen kunnen worden.