Een consortium waar de Universiteit Twente (UT) deel van uitmaakt, heeft een elektrische fiets ontworpen die helpt voorkomen dat ouderen van hun fiets vallen. Deze slimme ondersteunende fiets (SOFIE) zorgt voor meer stabiliteit, enerzijds door hulp bij het opstappen en wegfietsen te bieden, anderzijds door automatisch het zadel te verlagen bij lagere snelheden. De UT, Indes en Roessingh Research and Development (RRD) hebben samen deze fiets ontwikkeld. Het onderzoekswerk van promovenda Vera Bulsink was medebepalend voor het ontwerp door verbeterde computersimulaties en laboratoriumtests.

Evenwicht

Eenzijdige fietsongelukken komen tegenwoordig regelmatig voor. Mensen vallen van hun fiets, omdat ze hun evenwicht verliezen. Op hogere leeftijd is de kans op een ongeval groter: ouderen hebben meer angst om te vallen, reageren trager en moeten harder werken om het gebrek aan stabiliteit bij lage snelheid te compenseren. Vanwege het toenemend aantal ouderen in de maatschappij zal het aantal fietsongelukken in de toekomst naar alle waarschijnlijkheid toenemen. In het kader van het SOFIE-project is een prototype van een elektrische fiets ontwikkeld die voor ouderen en mensen met een handicap een veiliger vervoermiddel is, vooral bij lage snelheden.

Stabiel fietsframe

Bulsink voerde laboratoriumtests uit waarbij ze de fietsbeheersing van ouderen vergeleek met die van jongeren. Bestaande onderzoeksmodellen beschouwen de fietsende persoon als één massa, maar het zijn juist de persoonlijke eigenschappen van de fietser die de kans op vallen bepalen. Bulsink breidde bestaande computermodellen uit met een realistisch model voor het contact tussen fietsband en weg. Daar voegde ze de bewegingen van de fietser aan toe, zoals de stuurbeweging, beweging van het bovenlichaam en het naar buiten bewegen van de knieën.
Dit simulatiemodel leidde tot verscheidene ontwerpvoorstellen voor een stabieler fietsframe. De combinatie van een steilere balhoofdhoek, kleinere banden en een kortere wielbasis maakt de fiets stabieler bij lage snelheid.

Instap

De lage instap van de SOFIE-fiets maakt op- en afstappen gemakkelijker en de hoogte van het zadel wordt automatisch aangepast aan de snelheid. Daarnaast krijgt de fietser ondersteuning om op gang te komen, waardoor te langzaam fietsen wordt vermeden. Bovendien is de maximumsnelheid beperkt tot 18 kilometer per uur om valpartijen te voorkomen.
De fiets is nog niet in productie genomen. Het consortium heeft met het ontwerp diverse fabrikanten benaderd. Er bestaat interesse, maar tot nu toe heeft nog niemand besloten om de fiets te gaan produceren.