Aan de Johns Hopkins University is onder leiding van Mark Foster een ultraminiatuur-endoscoop zonder lenzen ontwikkeld waarvan de beeldkwaliteit die van conventionele micro-endoscopen overtreft en die dankzij de kleinere afmetingen minder invasief en dus patientvriendelijker kan worden gebruikt. Het onderzoek is gepubliceerd in het vaktijdschrift Science Advances.

Kleinere lenzen en verdergaande miniaturisering leiden normaliter tot een geringere beeldkwaliteit. Momenteel hebben standaard micro-endoscopen een diameter van meer dan 0,5 mm en hebben ze grotere, meer invasieve lenzen nodig om een beter beeld te leveren. Micro-endoscopen zonder lenzen scannen met glasvezels pixelgewijs terwijl bij beweging geen beeld kan worden gegenereerd.

De nieuwe ultraminiatuur-endoscoop zonder lenzen heeft ondanks de kleinere afmetingen geen van deze nadelen. Dat wordt bereikt door het gebruik van een rooster (tralie) dat een bekend patroon projecteert. Het resultaat is een beeld dat er in eerste instantie chaotisch uit ziet, maar dat alle informatie over dat beeld bevat. Daaruit kan met een computer een duidelijk beeld worden gereconstrueerd.

Een ander voordeel is dat de nieuwe micro-endoscoop niet verplaatst hoeft te worden om op objecten op verschillende afstanden scherp te stellen. Dankzij de voorhanden 3D-informatie kan het brandpunt ‘rekenkundig’ worden gewijzigd. Deze eigenschappen zijn vooral in de hersenchirurgie van bijzonder groot belang.