Solderen is meestal een leuke bezigheid, maar het desolderen van componenten is niet eenvoudig – vooral als u de componenten in kwestie nog wilt hergebruiken. Veel makers doen dit met hun soldeerbout en desoldeerdraad, maar wie dit vaker moet doen, moet overwegen een degelijk desoldeerstation aan te schaffen. Het hoeft niet eens duur te zijn, zoals deze review van de Zhongdi ZD-915 laat zien.
Het in elkaar solderen van een schakeling is meestal leuk en dankbaar werk, maar het desolderen van onderdelen op een (oude) printplaat kost wat meer moeite, vooral als je de bewuste componenten heelhuids wilt verwijderen voor eventueel hergebruik. Veel hobbyisten doen dat met hun soldeerbout en desoldeerlitze of een tinzuiger, maar als je dat klusje wat vaker moet doen kun je beter eens nadenken over het aanschaffen van een echt desoldeerstation. Dat hoeft niet eens zo duur te zijn, zoals deze test van de Zhongdi ZD-915 laat zien.
Wie wel eens een 16-pens IC van een oude printplaat heeft proberen te verwijderen zonder het IC te beschadigen, die weet dat dit niet altijd een eenvoudige klus is. Vooral als je regelmatig knutselt aan oude apparatuur zoals flipperkasten, jukeboxen en computers, dan weet je dat oude onderdelen vaak heel kostbaar zijn en voorzichtig vervangen moeten worden. Voor zulke toepassingen is een desoldeerstation een ideaal hulpmiddel. Tenminste voor bedrade onderdelen, bij SMD’s zijn vaak andere oplossingen nodig om deze te verwijderen (anders worden kleine onderdelen mee opgezogen!).
Een desoldeerstation is een geïntegreerde combinatie van een soldeerbout en een tinzuiger, waarbij gebruik wordt gemaakt van een holle punt op een verwarmde holle stift. Bij het activeren van het pompje in het soldeerstation wordt lucht door de punt en de holle stift opgezogen, waardoor de soldeerresten worden meegezogen en in een reservoir belanden. Dat klinkt heel simpel en dat is het eigenlijk ook, maar de uitvoering van een en andere bepaalt in hoge mate hoe goed zo’n desoldeerstation werkt en hoe goed het ook na een tijdje nog functioneert.
Wat zit er in de doos?
In de verpakking van de ZD-915 vinden we een fors basisstation met LCD-schermpje, een losse netkabel, een desoldeerpistool met twee kabels/slangen (eentje voor de luchtafzuiging en eentje voor de elektrische toevoerdraden), drie punten met gatdiameters van 0,8, 1,0 en 1,3 mm, drie naalden om de punten te reinigen en enkele reserve filters voor het opvangreservoir (Figuur 1).
Figuur 1: Dit zit er allemaal in de doos bij het uitpakken van de ZD-915.
Dat laatste is een glazen buisje met daarin een veer. Aan het einde van het buisje bevindt zich een metalen plaatje met openingen, met daarachter een viltachtig filter waardoor de lucht wordt weggezogen (Figuur 2).
Figuur 2: Hier is het glazen buisje te zien waarin het soldeertin wordt opgevangen. Een veer houdt bij het terugplaatsen aan de achterkant een metalen plaatje en een viltschijfje op hun plaats.
Daardoor blijft het opgezogen soldeertin in het buisje tegen het filter zitten. Verder zit er nog een houder met reinigingsspons voor het desoldeerpistool in de doos, die aan de rechterkant van het basisstation kan worden bevestigd. Het vermogen van het pistool bedraagt 80 W en de temperatuur kan worden ingesteld van 160…480° C. Volgens de beschrijving is het station ESD-veilig.
In gebruik
Het basisstation is aan de achterzijde voorzien van een Euro-netentree met geïntegreerde netzekering. Via de meegeleverde netkabel kan het apparaat op een geaard stopcontact worden aangesloten. Nadat de houder aan de zijkant is bevestigd, sluiten we de twee slangen van het desoldeerpistool aan de voorzijde aan (de luchtslang via een adapter). Beide zijn redelijk soepel en ze zijn een meter lang, dat is een prettige lengte om mee te werken. Dan kan het apparaat worden ingeschakeld met de rode netschakelaar. Het display licht op met een blauwe achtergrondverlichting en toont boven de punttemperatuur en onder de ingestelde waarde (Figuur 3).
Figuur 3: Het grote, blauw verlichte display op het basisstation toont
boven de gemeten punttemperatuur en onder de ingestelde waarde.
Met behulp van twee drukknoppen kan de gewenste temperatuur worden ingesteld, een derde knop dient voor het omschakelen tussen °C en F. Rechts op het display is te zien wanneer het verwarmingselement ingeschakeld is. Het duurt ongeveer een minuut totdat het desoldeerpistool is opgewarmd van kamertemperatuur tot 350 °C.
Het eerste dat opvalt na het inschakelen, is de nogal rumoerige ventilator die achterin de behuizing zit. Dit is niet iets dat je de hele tijd wilt horen boven je werktafel, maar je zet het station hoogstwaarschijnlijk alleen maar aan als je het echt gaat gebruiken. Dan gaan we maar eens wat desolderen op een oud printje. Omdat de soldeereilandjes die ik wil desolderen niet zo groot zijn, begin ik met een temperatuur van 350 graden en dat blijkt best goed te gaan. De eerste keren is het wel even wennen als na het indrukken van de knop op het desoldeerpistool het vacuümpompje in het station begint de draaien, want dat maakt een soort ratelend geluid dat boven de ventilator uit komt. Maar goed, afgezien daarvan werkt het desolderen voortreffelijk. Eerst met het pistool een soldeerpunt enkele seconden opwarmen, dan even de knop indrukken en weg is de soldeertin. Op die manier heb je zo een …tig-polig IC van een print gehaald. Het soldeertin blijft in het glazen buisje zitten en kan na het nodige desoldeerwerk hieruit worden verwijderd. Na gebruik kan het pistool in de houder worden geplaatst (Figuur 4). Je moet opletten dat je het pistool er op de juiste manier in plaatst, dan blijft het goed zitten en zweeft de punt vrij in de afscherming zonder deze te raken.
Figuur 4: De houder voor het desoldeerpistool zit samen met een bakje
met een reinigingsspons aan de rechterzijde van het basisstation.
Het losmaken van het glazen buisje is niet duidelijk in de handleiding beschreven, maar het gaat het makkelijkst als je de zwarte houder aan de achterzijde ontgrendelt en naar achteren schuift. Trek het buisje dan zo ver mogelijk naar achteren en wip de voorkant met de zwarte afdekhuls omhoog. Het buisje wordt in de omgekeerde volgorde weer teruggezet. Er worden enkele reserve viltschijfjes meegeleverd om degene achterin het buisje en in de luchtaansluiting op het station te vervangen als deze vuil zijn geworden. Ik weet niet of de schijfjes echt van vilt zijn, maar het materiaal lijkt er wel veel op en het is de moeite waard om eens te proberen ze zelf te maken van een stukje vilt van dezelfde dikte.
Figuur 5: Het verwijderen van onderdelen van een print gaat met zo’n desoldeerpistool
een stuk gemakkelijker dan met desoldeerlitze of tinzuiger.
Conclusie
Afgezien van de goed hoorbare ventilator en pompje is deze Zhongdi ZD-915 een heel bruikbaar en vooral betaalbaar desoldeerstation dat zijn werk prima doet. Het schoonmaken gaat redelijk goed als je eenmaal door hebt hoe je het glazen opvangbuisje moet verwijderen en weer in elkaar moet zetten. Op YouTube zijn overigens veel video’s te vinden waarin wordt getoond hoe deze ZD-915 met behulp van enkele modificaties o.a. stiller kan worden gemaakt, hoe de opvang van soldeertin kan worden verbeterd en hoe de zuigkracht kan worden vergroot. Dat is toch een ware uitdaging voor een echte elektronicahobbyist!
Discussie (0 opmerking(en))