Kunstmatige intelligentie (Artificial Intelligence, AI) wint snel terrein, maar ondanks alle brute rekenkracht weet de computer het bij sommige taken niet te winnen van het menselijk brein. Dat is namelijk in staat complexe patronen te herkennen en te interpreteren, en dat metslechts een fractie van het energieverbruik. Wat kunnen we daarvan leren?

BRAINS

De computer wint het bijvoorbeeld al van de mens bij het spelen van het bordspel Go, wordt steeds beter in het herkennen van bijvoorbeeld gezichten en spraak, en kan in korte tijd heel veel logische operaties uitvoeren. Toch kan ons brein ongekend snel situaties herkennen en inschatten, met een energieverbruik dat, vergeleken met de computer, verwaarloosbaar klein is. Ook ontwikkelt ons brein zich, het is plastisch en het leert voortdurend bij. ‘Artificial intelligence’ wordt weliswaar vaak vergeleken met ons brein, maar het wordt pas écht krachtig als we de unieke eigenschappen van het brein kunnen nabootsen met nieuwe technologie. Het nieuwe BRAINS Center (Brains Inspired Nano Systems) brengt hiervoor kennis bijeen van nanotechnologie, AI-systemen, chipontwerp en neurowetenschappen en gaat ook de maatschappelijke en ethische kwesties onderzoeken die gaan spelen bij de introductie van een kunstbrein en mogelijk zelfs de koppeling met een levend brein.

Memristor

De Universiteit Twente heeft de eerste stappen gezet op weg naar ‘evolutionaire elektronica’, waarvan functies niet bij voorbaat vastliggen maar zich gaandeweg ontwikkelen. Een van de beperkingen van de huidige computersystemen is de klassieke scheiding tussen informatieopslag en -verwerking: er worden voortdurend grote hoeveelheden data heen en weer getransporteerd tussen een processor en het geheugen. Het brein, met neuronen en synapsen, doet dit anders: transport, opslag en verwerking vormen veel meer één geheel. Een kunstmatige synaps die dit ook kan is de memristor, een speciaal type weerstand dat tegelijk ook een geheugenfunctie heeft. De BRAINS-onderzoekers denken ook aan de toepassing van nieuwe materialen en bijvoorbeeld atomaire netwerken. Voor het opschalen naar werkende systemen, kunnen ze veel leren van de huidige productieprocessen voor chips. Ook grote fabrikanten, zoals Intel, introduceren inmiddels neuromorphic chips zoals de Loihi.

BRAINS is een samenwerking van verschillende faculteiten (EWI, TNW, BMS) en instituten (MESA+ Institute for Nanotechnology, Digital Society Institute) binnen de UT. Het Center wordt geleid door prof. Wilfred van der Wiel (NanoElectronics) en prof. Hans Hilgenkamp (Interfaces and Correlated Electron Systems).

Bron: Universiteit Twente